Stress grote onbekende in de sport

Iedere coach en sporter praat weleens of mijdt bewust het spreken over de gevaren van stress. Maar wat weten we er nu eigenlijk van? Er zijn nog steeds trainers en sporters die denken dat een beetje stress goed is. Maar tot welk moment is het goed en wanneer wordt het nadelig?

Wedstrijden kunnen beslist worden door irritatie en frustratie, angst en boosheid. Technische spelers maken onbegrijpelijke technische fouten, rustige spelers/stafleden gaan door het lint. Een heel team kan van slag raken door een verkeerde beslissing van de arbitrage.

Twee maanden geleden volgde Redbad Strikwerda bij NLcoach een training 'Stress en top presteren', die onder leiding stond van Roel Zijlstra. Het fenomeen stress en haar gevolgen werden tijdens deze training kristal helder voor de succestrainer van Landstede Volleybal. ,,Je kan zelf zoveel doen om stress te verminderen," vertelt deze Vriend van Volleybalkrant, die merkt dat weinig andere volleybaltrainers de scholing van NLcoach volgen. ,,Dat is een gemiste kans; kennis is macht!" vindt Strikwerda, die andere cursussen van NLcoach dan ook van harte bij zijn collega's aanbeveelt. ,,Komende woensdagavond (morgen) komt een vervolg op de basisscholing die ik in mei volgde, dit is echter alleen voor de trainers die toen ook aanwezig waren," vertelt Strikwerda.

Gezien het belang van dit onderwerp in de sport wil de toptrainer toch een deel van de cursus met geinteresseerde Volleybalkrant-lezers delen: Tijdens de training wordt onder andere aandacht besteed aan mentale fitheid. Hierbij gaat het bijvoorbeeld over het omgaan met fouten van jezelf of van anderen, doorgaan ook als je (flink) achter staat, omgaan met vermoeidheid, omgaan met vernedering, het kunnen negeren van negatieve emoties en je niet van de wijs laten brengen. Hierbij passen de mentale kwaliteiten zoals motivatie, zelfvertrouwen, angstcontrole, concentratie en team oriëntatie. Vooral door stress kan een aanslag gedaan worden op deze mentale kwaliteiten. Door te leren wat stress is, het op tijd te herkennen en maatregelen te nemen is het mogelijk om prestaties te verbeteren en kwaliteiten verder te ontwikkelen.

In de cursus wordt verder aandacht besteed aan het punt waar het mis gaat; bij stress is de samenwerking tussen hersendelen veel minder goed. De deelnemers leren hoe beide delen kunnen blijven samenwerken om tot goede prestaties te komen en trainers krijgen tips hoe zij hun spelers het met succes nieuwe opdrachten kunnen laten uitvoeren. Naarmate er meer opdrachten van buiten of binnen in het hoofd van de speler komen, zal hij namelijk meer gaan nadenken over hetgeen dat hij doet en is het geen automatisme meer. Hierdoor ontstaan soms onbegrijpelijke missers. Een stukje stress erbij kan ervoor zorgen dat een speler gaat doemdenken, een trainer kan zijn pupil hierin positief begeleiden. Laat je speler nieuwe dingen ervaren en zich rustig eigen maken; praten en uitleggen helpt niet, je speler moet het 'gewoon gaan doen'.