Knuffelcoach moet Oranje naar Tokio helpen

Analyse

Daar was ie dan, 'de dag die je wist dat ging komen'. De dag dat bij de volleybalvrouwen van Oranje bondscoach Jamie Morrison aan de kant werd gezet. ,,Er was geen vertrouwen meer en dan is het mijn taak om een besluit naar voren te halen'', zo liet technisch directeur Joop Alberda gisteren voor de NOS-camera weten.

Wat er de voorbije zomer misging bij Oranje is moeilijk aan te geven. Alle seinen stonden op groen om het belangrijkste doel, kwalificatie voor de Olympische Spelen van Tokio, te realiseren. Er waren geen blessures, de selectie leek in de breedte versterkt met de stappen die door talentvolle jonge speelsters waren gezet. Wie kon Oranje nog stoppen na het behalen van de Final Six van de Volleyball Nations League en zelfs een 4e plaats op het WK vorig jaar?

Toppers van de toekomst

Op geen enkel moment kon Oranje deze zomer het niveau van de vorige zomer halen. De Volleyball Nations League werd aangegrepen om een groot aantal van zware clubcompetities teruggekeerde vermoeide internationals rust te geven. Dat gaf Morrison de kans om de 'toppers van de toekomst' speeltijd te geven in een sterke internationale competitie. Overigens was Oranje niet het enige land dat voor die aanpak koos. Oranje haalde de Final Six dit keer niet, maar niemand maakte daar een probleem van. Het ging tenslotte om die ene grote wedstrijd. In de agenda stond een grote rode cirkel om 4 augustus. Italië moest in eigen huis worden verslagen om de ticket voor Tokio meteen veilig te stellen. Maar het ging helemaal mis. Oranje ging in Catania kansloos onderuit en staf noch speelsters hadden een verklaring voor de manier waarop werd verloren.

Pittige gesprekken op Papendal volgden. Oranje moest verder, op naar de tweede kans in januari. Restten nog het EK en de World Cup om het vertrouwen te herwinnen. Op het EK ging het opnieuw gruwelijk mis in de kwartfinale tegen Turkije. En ook de World Cup bracht geen licht aan het eind van de tunnel: een 8ste plaats,met nederlagen tegen de VS, China, Servië, Rusland, de Dominicaanse Republiek en Japan.

Net als na het Olympisch Kwalificatie Toernooi op Sicilië kwam er ook na het EK en de World Cup geen verhelderende verklaring voor de tegenvallende resultaten. Juist omdat er geen openlijk zichtbare zere plek was om de vinger op te leggen, was een grondige evaluatie noodzakelijk. Die bracht naar voren dat het vertrouwen tussen staf en team is weggevloeid.

Liefde

Chemie is in dit soort onverklaarbare ontwikkelingen vaak het toverwoord. En dat was ook de uitleg van Alberda. ,,Het gaat om de totale chemie, tussen speelsters onderling, binnen de staf en de interactie tussen staf en team. Mijn analyse was dat het niet verstandig is om samen verder te gaan.'' Chemie is een nogal ongrijpbaar begrip. Het raakt aan begrippen als 'een klik hebben', 'elkaar aanvoelen'. Maar gaat het niet gewoon om 'houden van'? Om liefde? En als die liefde van één kant komt, werkt het niet. Dat weet iedereen die ervaring heeft met relaties.  Morrison hield van zijn team. Maar of de liefde wederzijds was valt bij nader inzien te betwijfelen. Al snel na Morrisons aanstelling werd duidelijk dat hij een heel ander type leider is als zijn voorganger, de overgepassionneerde Giovanni Guidetti. De Guidetti die dit getalenteerde Oranje vanuit het niets naar medaillekandidaat bracht.

Weinigen zullen twijfelen aan de vakkennis en de inzet van Jamie Morrison. Maar Morrison is niet de man van schelden en vloeken als het fout gaat en evenmin van innige knuffels als het goed gaat. Morrison is de man van 'high fives' met zijn speelsters, van ietwat formele en geregisseerde huggs met zijn stafleden. Wie de beelden nog eens terugkijkt van de historische overwinning van Oranje tegen de Verenigde Staten op het WK vorig jaar, waarbij een 2-0 achterstand werd omgedraaid in een betoverende 3-2 winst, ziet de theoreticus Morrison. Hij staat ogenschijnlijk onbewogen zijn team te bekijken, nadenkend over de volgende stap. Maar hij moet innerlijk hebben gegloeid van trots. Want zijn kleine Oranje wint toch maar mooi van het grote USA, de ploeg waar hij eerder werkzaam was als assistent. Als Celeste Plak met een machtige uithaal het winnende punt maakt, is het feest in het veld. De speelsters pakken elkaar stevig vast en maken een kring om de zege dansend te vieren. Morrison probeert voorzichtig de cirkel binnen te dringen, maar komt er niet doorheen. Hij laat ze los, gunt ze hun feestje.

Hand in hand

Maar er is meer. Oranje is een hechte groep. Een groep ook die niet gemotiveerd hoeft te worden, want die motivatie komt vanuit ieders binnenste. Het is ook een aaibare en toegankelijke groep. De fans houden van dit Oranje, zalen blijven vollopen, ook als de resultaten even wat minder zijn. Toch lijkt er iets veranderd ten opzichte van de vorige zomer. Zo zag je toen een groep die hand in hand met een blik op het scherm afwachtte wat de uitkomst van een challenge was bij een twijfelachtige scheidsrechterlijke beslissing. Dit jaar zag je steeds vaker dat ze elkaars handen niet meer vasthielden maar als losse eilandjes afwachtten wat de vertraagde beelden opleverden.

Vorige zomer waren de rollen duidelijk. De gevestigde namen vormden de basis en kregen veel speeltijd. De aanstormende talenten waren blij dat ze erbij waren en koesterden elke speelminuut. Deze zomer liggen de verhoudingen toch anders. Het is ook niet zo'n onvoorspelbare ontwikkeling als de onderlinge concurrentie toeneemt. Nieuwkomers eisen hun plek op, vedetten moeten soms een stapje terug doen en weer knokken voor hun plek. En hoe lief ze elkaar ook vinden, het blijven topsporters. En die willen spelen, winnen, shinen, spotlights, podia, eeuwige roem. En dat is nou net het mooie van teamsport. Dat alles kun je alleen bereiken als je het samen doet.

Knuffelen

Het ontslag van Morrison drie maanden voor 'Het uur U' zorgt voor een race tegen de klok. De Nevobo moet op zoek naar een nieuwe leider, maar de nieuwe bondscoach heeft maar twee weken om Oranje klaar te stomen voor het allesbeslissende toernooi in Apeldoorn. Namen zingen al rond. Alberda zelf, Avital Selinger, Peter Blangé. Of toch de huidige assistent Alessandro Beltrami? Voor Alberda wordt het een simpele zoektocht. Een knuffelcoach, dat is het enige wat dit Oranje nodig heeft om in januari in Apeldoorn die laatste Olympische ticket te bemachtigen. De rest kan worden overgelaten aan de fans. Die hebben al vaker laten zien hoe goed ze zijn in knuffelen.